Update arbeidsrechtelijke wetten & wetsvoorstellen

Rapportageplicht werkgebonden personenmobiliteit
Grote werkgevers (100 werknemers of meer) moeten denken aan de rapportageplicht vóór 1 juli 2025. Werkgevers dienen zaken op te geven zoals: woon-werkverkeer van personeel, zakelijke kilometers, type vervoersmiddel en type brandstof. Rapportage verloopt via deze link: https://www.rvo.nl/onderwerpen/rapportage-wpm.

Wetsvoorstel: Beperking van de compensatieregeling transitievergoeding bij ontslag wegens langdurige arbeidsongeschiktheid tot kleine werkgevers

Het beperken van de compensatieregeling voor middelgrote en grote werkgevers is een bezuinigingsmaatregel die al werd aangekondigd in het hoofdlijnenakkoord en onderdeel uitmaakte van het regeerprogramma en vervolgens is verwerkt in de begroting van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

In het verleden (8  november 2019) is door de Hoge Raad in het Xella-arrest geoordeeld dat een werkgever op basis van het beginsel van goed werkgeverschap verplicht is om in te stemmen met een redelijk voorstel van werknemers tot beëindiging van een slapend dienstverband, onder toekenning van een transitievergoeding. Het achterliggende doel was om slapende dienstverbanden te voorkomen. De Hoge Raad heeft in 2022 deze rechtsregel bevestigd vanwege het feit dat een werkgever gecompenseerd wordt voor de transitievergoeding.

Grote vraag (en kritiek op dit wetsvoorstel) is derhalve wat de gevolgen zijn voor deze rechtsregel als de compensatieregeling voor de meeste werkgever niet meer geldt.

In de memorie van Toelichting wordt hierover het volgende gezegd:

‘De invulling van deze norm van goed werkgeverschap vindt haar grondslag in het bestaan van de wettelijke compensatiemogelijkheid. Het beperken van de wettelijke compensatiemogelijkheid heeft daarom mogelijk invloed op de werking of reikwijdte van deze in de rechtspraak ontwikkelde norm. Dat laat onverlet dat de regering wil benadrukken dat het de voorkeur verdient dat werkgevers, onafhankelijk van hun eventuele recht op compensatie, meewerken aan de beëindiging van arbeidsovereenkomsten met langdurig arbeidsongeschikte werknemers.’

Kortom, de regering wil nog steeds dat slapende dienstverbanden worden beëindigd, maar is zich ervan bewust dat de praktijk hier mogelijk anders mee om zal gaan. VNO-NCW, MKB-Nederland en AWVN roepen het kabinet op om de compensatie van de transitievergoeding voor alle werkgevers in stand te houden. Dit draagt bij aan een minder zware belasting van het vaste contract, wat de arbeidsmarktpositie van veel mensen verbetert.

Behandeling in Tweede Kamer: verwacht in Q4 2025
Inwerkingtreding: naar verwachting 1 juli 2026

Wetsvoorstel: Meer zekerheid voor flexwerkers
Dit wetsvoorstel regelt onder meer het afschaffen van het nul-urencontract en wijzigt de tussenliggende termijn van 6 maanden ter zake van de ketenregeling naar een vervaltermijn van 5 jaar. De Raad van State was afgelopen november nog zeer kritisch over dit wetsvoorstel.

Verwachte indiening Tweede Kamer: Q2 2025

Wetsvoorstel: Personeelsbehoud bij crisis
Dit voorstel regelt dat werkgevers in crisissituaties waarbij minder werk beschikbaar is, werknemers tijdelijk ander werk kunnen laten verrichten of minder loon hoeven te betalen over niet-gewerkte uren.

Verwachte indiening Tweede Kamer: Q3 of Q4 2025

Wetsvoorstel: Modernisering concurrentiebeding
Dit wetsvoorstel wijzigt zaken rondom het concurrentiebeding, zo mag dit nog maximaal voor de duur van een jaar en alleen als de werkgever daarvoor een zwaarwegend bedrijfsbelang heeft en dit uitgebreid motiveert in zowel het bepaalde als onbepaalde tijd contract. Tevens regelt dit wetsvoorstel dat een werkgever een vergoeding moet betalen als een werknemer aan het beding wordt gehouden.

Verwachte indiening Tweede Kamer: Q4 2025 of Q1 2026

Re-integratie 1e spoor kleine en middelgrote werkgevers
Dit wetsvoorstel regelt kort gezegd dat een werkgever een vervanger kan aannemen op de positie van de zieke werknemer.

Kans op intrekking van dit wetsvoorstel is groot.

Concept-wetsvoorstel: Loontransparantie mannen en vrouwen
De Europese Richtlijn loontransparantie mannen en vrouwen heeft tot doel om gelijke beloning voor mannen en vrouwen te bevorderen door invoering van loontransparantiemaatregelen. De loontransparantierichtlijn moet uiterlijk op 7 juni 2026 omgezet zijn in het Nederlandse rechtssysteem.

Het wetsvoorstel ‘Wet gelijke behandeling mannen en vrouwen’ bevat onder meer een verbod op het vragen naar meest recente loonstrook tijdens de sollicitatie en introduceert een individueel recht op informatie over beloning. Ook komt er voor grote werkgevers een jaarlijkse rapportageplicht (>250 werknemers) dan wel een eens per drie jaar een rapportageplicht (100-250 werknemers). Hierdoor zal meer informatie over die loonverschillen beschikbaar zijn, zoals over de omvang van deze verschillen, en kunnen ongerechtvaardigde verschillen worden aangepakt en in de toekomst worden voorkomen. Het doel is om oneerlijke verschillen aan te pakken, niet om lonen in zijn algemeenheid op te drijven.

Wetsvoorstel: Gedragscode ongewenst gedrag
De internetconsultatie is net afgerond. Beoogde indiening: 1 juli 2026

Dit wetsvoorstel introduceert een verplichting voor werkgevers met tien of meer werknemers om een gedragscode op te stellen tegen ongewenst gedrag op de werkvloer. Deze code moet bevatten:

• Een omschrijving van wat onder ongewenst gedrag valt, zoals pesten, seksuele intimidatie, discriminatie, agressie en geweld
• Voorbeelden van gedragingen die als ongewenst worden beschouwd
• Maatregelen en sancties bij overtreding van de gedragscode
• Contactpersonen voor vragen of opmerkingen over de gedragscode