Is een werkgever aansprakelijk voor gebruik van illegale software door werknemer?

Bij veel functies wordt aan een werknemer een laptop, smartphone etc. verstrekt om de werkzaamheden te kunnen uitvoeren of te vergemakkelijk. Wat nu als een werknemer op een zakelijke laptop illegale software download? Kan de werkgever daarvoor aansprakelijk worden gehouden?

Aansprakelijkheid voor fouten van werknemers

Aansprakelijk voor fouten van werknemers is geregeld in artikel 6:170 BW. Dit artikel stelt kort gezegd dat de werkgever aansprakelijk is voor de schade die aan een derde wordt toegebracht door een ondergeschikte, indien de kans op de fout van de ondergeschikte door de opdracht tot het verrichten van zijn taak is vergroot, en degene in wiens dienst hij stond zeggenschap had over de gedragingen waarin de fout was gelegen.

Het gaat erom of de kans op de fout door de opdracht tot het verrichten van de opgedragen werkzaamheden is vergroot. Daarvan is in deze zaak sprake omdat aan de werknemer ‘administrator’-rechten zijn verleend. Ook was van belang dat een deel van) het softwareprogramma ook legaal door andere werknemers van werd gebruikt en de illegale kopie in werktijd is gebruikt op een laptop die door de werkgever ter beschikking is gesteld.

De kwestie

Siemens Product heeft een softwareprogramma voor de werkgever, te weten Maverick Manufacturing, ontwikkeld. De werkgever heeft een laptop ter beschikking gesteld aan een werknemer. De werknemer heeft vervolgens illegale software van Siemens, gedownload en op de laptop geïnstalleerd.

Siemens is kort gezegd van oordeel dat de werkgever inbreuk maakt op het auteursrecht van Siemens en dat zij de daardoor door Siemens geleden schade moet vergoeden. De werkgever is onder meer van mening dat zij niet aansprakelijk kan worden gehouden voor het illegaal kopiëren van het softwareprogramma, omdat zij daarvan niet op de hoogte was en zij niet kan voorkomen dat (een van) haar werknemers gemakkelijk van internet te downloaden software op een computer van Maverick Manufacturing zet.

De rechter te Rotterdam boog zich vervolgens op 10 augustus 2016 over de vraag of de werkgever aansprakelijk kon worden gehouden voor de door haar werknemer illegaal gedownloade software.

De rechter vond van belang dat de werkgever zeggenschap en de bevoegdheid heeft haar werknemers te verbieden illegaal software te kopiëren, maar benadrukt wel dat de aansprakelijkheid ex artikel 7:610 BW een risicoaansprakelijkheid is. Voor het aannemen van aansprakelijkheid is dus niet relevant of werknemers daadwerkelijk gevolg geven aan een dergelijk verbod. Evenmin is voor het aannemen van aansprakelijkheid relevant dat software gemakkelijk van internet is te downloaden en dat dit buiten het zicht van werkgever heeft plaatsgevonden.

De werkgever wordt veroordeeld om de door Siemens misgelopen licentie- en onderhoudsvergoeding van meer dan € 13.000,= te betalen. Omdat de eis gebaseerd is op een inbreuk op de intellectuele eigendomsrechten veroordeelt de rechtbank de werkgever in de volledige proceskosten van meer dan € 9.000,=.

Tips voor werkgever

Omdat het gaat om een risicoaansprakelijkheid voor werkgevers is het niet alleen verstandig om in de arbeidsovereenkomst of een reglement op te nemen dat het verboden is (illegale) software op bedrijfscomputers te downloaden en te installeren, maar ook regelmatig computers/smartphones van werknemers op illegale software te controleren.